Πολλοί όταν ακούν «μάρκετινγκ», σκέφτονται διαφημίσεις στο Instagram, influencers και καμπάνιες με χαμογελαστά άτομα που κρατάνε smoothies.
Άλλοι το μπερδεύουν με το digital marketing (ψηφιακό μάρκετινγκ), σαν να είναι το ίδιο πράγμα. Δεν είναι.
Η αλήθεια είναι πιο απλή και — για όποιον το καταλάβει σωστά — πολύ πιο ουσιαστική:
Tο μάρκετινγκ δεν είναι αυτό που δείχνεις, είναι το πώς σε αντιλαμβάνεται ο άλλος.
Δεν είναι μόνο οι διαφημίσεις. Είναι:
- Tο όνομα της επιχείρησής σου,
- Tο τρόπος που απαντάς σε ένα μήνυμα,
- Tο γιατί κάποιος θα σε προτιμήσει — ή όχι.
Είναι η γέφυρα ανάμεσα σε αυτό που πουλάς και σε αυτό που χρειάζεται ο πελάτης.
Σε αυτόν τον οδηγό θα ξεκαθαρίσουμε:
- Τι είναι πραγματικά το μάρκετινγκ (όχι θεωρητικά, πρακτικά).
- Τι δεν είναι.
- Πώς το εφαρμόζεις ακόμη κι αν δεν έχεις ιδέα από «digital».
- Και γιατί — είτε είσαι ελεύθερος επαγγελματίας, είτε ιδιοκτήτης, είτε υπάλληλος — σε αφορά άμεσα.
Περιεχόμενα:
Τι ΔΕΝ είναι το Μάρκετινγκ (και γιατί πολλοί το παρεξηγούν)
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το μάρκετινγκ δεν είναι ότι είναι περίπλοκο, αλλά ότι πολλοί νομίζουν πως το ξέρουν ενώ στην πράξη δεν έχουν ιδέα τι είναι.
Ας ξεκαθαρίσουμε τι δεν είναι:
Δεν είναι μόνο διαφήμιση
Η διαφήμιση (advertising) είναι ένα μικρό μέρος του μάρκετινγκ. Το να ανεβάσεις μια ανάρτηση ή μια χορηγούμενη διαφήμιση στο Facebook ή να βάλεις μια ταμπέλα στον δρόμο, δεν σημαίνει ότι έκανες μάρκετινγκ.
Αν δεν έχεις σκεφτεί ποιον προσπαθείς να προσεγγίσεις, τι πρόβλημα του λύνεις και γιατί να σε προτιμήσει, τότε απλώς επικοινωνείς κάτι χωρίς στόχο.
Δεν είναι συνώνυμο του digital marketing (ψηφιακό μάρκετινγκ)
Το ψηφιακό μάρκετινγκ είναι απλώς ένα κομμάτι της συνολικής στρατηγικής.
Μπορείς να κάνεις εξαιρετικό μάρκετινγκ χωρίς καμία ψηφιακή παρουσία, αν έχεις καταλάβει τι ζητάει η αγορά και πώς να το προσφέρεις.
Δεν είναι πολυτέλεια για “αργότερα”
Αν περιμένεις πρώτα να βγάλεις χρήματα και μετά να ασχοληθείς με το μάρκετινγκ, είναι σαν να περιμένεις πρώτα να σε βρουν τυχαία και μετά να αποφασίσεις πώς θα συστηθείς.
Το μάρκετινγκ δεν είναι κάτι που κάνεις όταν έχεις χρόνο ή όταν πάνε όλα καλά. Είναι κομμάτι της στρατηγικής από την πρώτη μέρα.
Δεν είναι δουλειά του ανιψιού που ξέρει Instagram
Το να ανεβάσεις 5 stories την εβδομάδα δεν είναι μάρκετινγκ. Είναι ένα μικρό και αποσπασματικό κομμάτι που αν δεν συνδέεται με ευρύτερη στρατηγική, συνήθως δεν έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Το μάρκετινγκ δεν είναι εργαλείο. Είναι τρόπος σκέψης, και αν δεν τον έχεις ενσωματώσει στη λογική της επιχείρησής σου, τότε απλώς ελπίζεις ότι ο κόσμος θα σε προτιμήσει από μόνος του.
Η ουσία: Το μάρκετινγκ είναι κατανόηση ανθρώπων
Το marketing, στον πυρήνα του, δεν είναι τίποτα άλλο από το να καταλάβεις σε βάθος:
- τι θέλει ο άλλος
- τι τον προβληματίζει
- τι τον φοβίζει
- τι τον κινητοποιεί
- και πώς μπορείς να του το προσφέρεις με τρόπο που να τον αγγίζει.
Πολλοί νομίζουν ότι το μάρκετινγκ είναι απλώς μια ωραία ιδέα ή μια ελκυστική καμπάνια.
Στην πραγματικότητα, η ουσία του είναι να παρατηρείς, να ρωτάς, να ακούς και να σχεδιάζεις γύρω από αυτό που έχει σημασία για τον άλλον, όχι για σένα.
Αν δεν μπορείς να απαντήσεις καθαρά στα εξής, τότε δεν έχεις κάνει μάρκετινγκ:
- Σε ποιον απευθύνεσαι;
- Τι πρόβλημα του λύνεις, σε επίπεδο καθημερινότητας ή συναισθήματος;
- Τι σε διαφοροποιεί από άλλες επιλογές που έχει;
- Γιατί να σε επιλέξει τώρα και όχι αργότερα;
Από εκεί ξεκινάς και όχι από το logo ή το post στο Instagram.
Για να το πούμε πιο πρακτικά, το μάρκετινγκ είναι η διαδικασία που σου επιτρέπει να σχεδιάζεις τα πάντα με βάση τον άνθρωπο που θέλεις να εξυπηρετήσεις. Δεν είναι «πώς φαίνεσαι» αλλά «τι προσλαμβάνει» ο άλλος όταν έρχεται σε επαφή μαζί σου.
Η κατανόηση αυτή οδηγεί σε αποφάσεις για:
- Τι προϊόν/υπηρεσία φτιάχνεις
- Ποια τιμή έχει νόημα
- Πού και πώς το πουλάς
- Πώς το επικοινωνείς
Marketing Mix – 4P του Marketing
Και εδώ ακριβώς μπαίνει το κλασικό μοντέλο που χρησιμοποιούν οι περισσότεροι επαγγελματίες του χώρου για να σκεφτούν οργανωμένα: τα 4P του μάρκετινγκ (γνωστά ως Marketing Mix ή «μίγμα μάρκετινγκ»).
- Product (Προϊόν/Υπηρεσία): Τι προσφέρεις; Είναι χρήσιμο, διαφορετικό, επιθυμητό;
- Price (Τιμή): Πόσο κοστίζει και γιατί; Πώς το αντιλαμβάνεται ο πελάτης;
- Place (Κανάλι διανομής): Πού το βρίσκει ο πελάτης; Πόσο εύκολα;
- Promotion (Προώθηση): Πώς επικοινωνείς την αξία του; Με ποιο μήνυμα και σε ποιο κανάλι;
7p του Marketing (για υπηρεσίες)
Σε επίπεδο υπηρεσιών, προστίθενται άλλα 3P και μιλάμε για τα 7P του μάρκετινγκ:
• People (Άνθρωποι): Ποιοι παρέχουν την υπηρεσία; Πόσο σημαντικό είναι το προσωπικό, η εξυπηρέτηση, ο τρόπος επικοινωνίας; Ειδικά στις υπηρεσίες, ο άνθρωπος είναι το προϊόν (personal branding).
• Process (Διαδικασία): Πώς παρέχεται η υπηρεσία βήμα-βήμα; Υπάρχει σαφήνεια, ταχύτητα, προβλεψιμότητα; Οι πελάτες επηρεάζονται έντονα από το πώς ζουν τη διαδικασία.
• Physical Evidence (Υλική Απόδειξη): Επειδή δεν μπορείς να “δεις” μια υπηρεσία πριν την αγοράσεις, τι στοιχεία προσφέρεις ως απόδειξη αξιοπιστίας; Website, reviews, χώρος εξυπηρέτησης, αναγνωρίσιμα στοιχεία ποιότητας.
Αν δουλέψεις πάνω σε αυτά τα 4 ή 7P με πραγματική πρόθεση να καταλάβεις τι θέλει η αγορά, έχεις κάνει το πιο δυνατό μάρκετινγκ που μπορείς.
Το μάρκετινγκ ως “αόρατος μηχανισμός” μιας επιχείρησης
Το μάρκετινγκ δεν είναι τμήμα της επιχείρησης.
Είναι η ίδια η επιχείρηση, όπως την αντιλαμβάνεται ο πελάτης.
Είναι αυτό που δουλεύει στο παρασκήνιο, πριν ακόμα μιλήσεις, που δημιουργεί την εντύπωση, τη φήμη και τελικά την επιλογή.
Ο τρόπος που κάποιος βιώνει την επιχείρησή σου δεν ξεκινά από το διαφημιστικό σου budget.
Ξεκινά από την πρώτη του επαφή, η οποία μπορεί να είναι:
- Ένα όνομα που θυμίζει κάτι οικείο ή κάτι τελείως αδιάφορο.
- Μια βιτρίνα που προσκαλεί ή απωθεί.
- Μια ιστοσελίδα που φορτώνει γρήγορα ή δείχνει εγκαταλελειμμένη.
- Ένα τηλεφώνημα που απαντήθηκε με χαμόγελο ή καθόλου.
Το μάρκετινγκ κρύβεται πίσω από το πώς τιμολογείς, τι λέει το packaging σου, ποια λόγια χρησιμοποιείς στην περιγραφή του προϊόντος ή της υπηρεσίας σου, ποια μουσική παίζει στον χώρο σου, πώς φεύγει ο πελάτης όταν ολοκληρώνει μια αγορά.
Δεν χρειάζεται να έχεις ούτε διαφημιστικό πλάνο ούτε social media για να κάνεις καλό μάρκετινγκ.
Μπορείς να είσαι φούρναρης σε μια γειτονιά και να κάνεις εξαιρετικό μάρκετινγκ μόνο από το πώς θυμάσαι τα ονόματα των πελατών σου, πώς συσκευάζεις το ψωμί ή πώς απαντάς στην ερώτηση “από τι είναι φτιαγμένα αυτά;”
Αν πείσεις, καθησυχάσεις, κερδίσεις εμπιστοσύνη, ενθουσιάσεις ή μείνεις αξέχαστος, έχεις κάνει μάρκετινγκ. Ακόμη κι αν δεν το έχεις “προγραμματίσει” ως τέτοιο, ακόμη κι αν δεν το κάνεις σκόπιμα.
Διαφορετικά είδη μάρκετινγκ
Το μάρκετινγκ δεν είναι ένα πράγμα. Ανάλογα με το πώς, πού και γιατί το εφαρμόζεις, παίρνει διαφορετικές μορφές.
Δεν χρειάζεται να ξέρεις όλους τους όρους απ’ έξω, αλλά χρειάζεται να καταλαβαίνεις ποιο είδος ταιριάζει στον στόχο σου.
Ακολουθούν μερικές βασικές κατηγορίες μάρκετινγκ, με πρακτική εξήγηση και παράδειγμα για την κάθε μία:
Content Marketing (Μάρκετινγκ Περιεχομένου)
Content marketing σημαίνει να δημιουργείς περιεχόμενο που είναι χρήσιμο, ενδιαφέρον ή εκπαιδευτικό, με στόχο να σε γνωρίσει ο κόσμος πριν του πουλήσεις κάτι.
Παράδειγμα: μια επιχείρηση πώλησης καφέ φτιάχνει βίντεο με συμβουλές για σωστό καβούρδισμα, πριν προτείνει τα προϊόντα της.
Inbound Marketing (Εισερχόμενο Μάρκετινγκ)
Ο πελάτης έρχεται σε εσένα, όχι εσύ σε εκείνον. Φτιάχνεις site, περιεχόμενο και εργαλεία που εμφανίζονται όταν κάποιος ψάχνει λύση στο πρόβλημά του.
Παράδειγμα: κάποιος ψάχνει “πώς να φτιάξω ιστοσελίδα”, βρίσκει τον οδηγό σου, σε εμπιστεύεται και καταλήγει να αγοράσει υπηρεσίες από εσένα.
Brand Marketing (Μάρκετινγκ Μάρκας)
Επικεντρώνεσαι στο να φτιάξεις εικόνα, στυλ και φήμη γύρω από την επιχείρησή σου. Δεν μιλάς απαραίτητα για το προϊόν, αλλά για την αίσθηση που αφήνεις.
Παράδειγμα: η Apple πουλάει “ιδεολογία”, όχι μόνο κινητά.
Guerrilla Marketing (Ανορθόδοξο Μάρκετινγκ)
Έξυπνες, απρόσμενες ενέργειες με χαμηλό budget που τραβούν προσοχή.
Παράδειγμα: μια καφετέρια κολλάει χαρτάκια σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα με το μήνυμα “έχεις ήδη αργήσει για τον καφέ σου”.
Direct Marketing (Άμεσο Μάρκετινγκ)
Φτάνεις απευθείας στον πελάτη, χωρίς μεσάζοντες. Με email, φυλλάδιο, SMS ή απευθείας επικοινωνία (cold calling).
Παράδειγμα: ένα e-shop στέλνει προσφορά μέσω email σε πελάτες που αγόρασαν κάτι τον προηγούμενο μήνα.
Το σημαντικό δεν είναι να διαλέξεις μόνο ένα από αυτά. Το σημαντικό είναι να καταλαβαίνεις πότε έχει νόημα το καθένα και πώς μπορείς να τα συνδυάσεις χωρίς να κουράζεις ή να μπερδεύεις το κοινό σου.
Γιατί το μάρκετινγκ δεν σταματά ποτέ
Πολλοί αντιμετωπίζουν το μάρκετινγκ σαν μια καμπάνια που “τρέχεις” για λίγο και μετά την αφήνεις.
Στην πραγματικότητα, το μάρκετινγκ είναι μια συνεχής διαδικασία που εξελίσσεται μαζί με την αγορά, τον πελάτη και την ίδια την επιχείρηση.
Το μάρκετινγκ δεν είναι project. Είναι ροή. Είναι παρακολούθηση, βελτίωση, επανατοποθέτηση. Αν σταματήσεις να επικοινωνείς, σταματάει και η αγορά να σε θυμάται.
Μια επιχείρηση μπορεί να ξεκινήσει με δυναμική, να κάνει ένα καλό άνοιγμα, να φέρει κίνηση και να αρχίσει να χτίζει φήμη. Αν όμως το μάρκετινγκ “παγώσει”:
- η φήμη εξασθενεί
- η ανταγωνιστικότητα μειώνεται
- και το κοινό απομακρύνεται.
Δεν έχει σημασία πόσο καλό είναι το προϊόν ή η υπηρεσία. Αν ο κόσμος δεν σε βλέπει, δεν σε ακούει και δεν καταλαβαίνει γιατί υπάρχεις, τότε στα μάτια του έχεις πάψει να υπάρχεις.
Κάθε αλλαγή στην αγορά, κάθε κίνηση του ανταγωνισμού, κάθε νέα ανάγκη του κοινού είναι σήμα ότι το μάρκετινγκ πρέπει να προσαρμοστεί. Όχι απαραίτητα με διαφημίσεις, αλλά με στρατηγική, ύφος, στόχο και συνέπεια.
Όσο συνεχίζεις να παρατηρείς τον πελάτη σου, να ανανεώνεις το μήνυμά σου και να προσαρμόζεις την παρουσία σου, κάνεις μάρκετινγκ.
Όταν σταματήσεις να το κάνεις αυτό, απλώς μένεις πίσω.
Μύθοι που πρέπει να ξεχάσεις αν θες να καταλάβεις το μάρκετινγκ
Αν θέλεις να κάνεις σωστό μάρκετινγκ, πρέπει πρώτα να καθαρίσεις το μυαλό σου από μερικές ιδέες που ακούγονται συχνά αλλά στην πράξη απλώς σε κρατούν πίσω.
1. Δεν χρειάζομαι μάρκετινγκ, έχω καλό προϊόν
Το καλό προϊόν είναι απαραίτητο. Αλλά δεν φτάνει. Αν κανείς δεν μάθει ότι υπάρχει, αν δεν καταλάβει γιατί να το προτιμήσει ή δεν σε θυμάται όταν το χρειάζεται, τότε το καλό προϊόν παραμένει άγνωστο και απλώς δεν πουλάει.
2. Θα ξεκινήσω μάρκετινγκ όταν πουλήσω
Αν περιμένεις πρώτα να έχεις έσοδα και μετά να επενδύσεις σε επικοινωνία, στην ουσία περιμένεις κάτι να συμβεί μόνο του. Το μάρκετινγκ είναι αυτό που φέρνει τις πρώτες πωλήσεις, όχι το αντίστροφο.
3. Το κάνει ο ανιψιός μου που ξέρει Instagram
Το να ανεβάζει κάποιος όμορφα stories δεν σημαίνει ότι κάνει μάρκετινγκ. Αν δεν υπάρχει στόχος, ανάλυση κοινού, ξεκάθαρο μήνυμα και συνοχή, απλώς έχεις έναν ακόμα λογαριασμό που δεν οδηγεί πουθενά.
4. Αφού έχω site, είμαι οκ
Το site είναι εργαλείο, όχι στρατηγική. Αν δεν έχει επισκεψιμότητα, περιεχόμενο που μιλά στη γλώσσα του πελάτη και τρόπο να μετατρέψει την επίσκεψη σε δράση, τότε είναι σαν να έχεις ένα κατάστημα χωρίς ταμπέλα σε δρομάκι που δεν περνάει κανείς.
Αν ξεχάσεις τους παραπάνω μύθους, θα αρχίσεις να βλέπεις το μάρκετινγκ όπως πραγματικά είναι: όχι μια περιττή πολυτέλεια, αλλά τη βασική σου επαφή με τον κόσμο.
Συμπέρασμα: Τελικά τι είναι μάρκετινγκ και γιατί σε αφορά άμεσα
Το μάρκετινγκ δεν είναι διαφήμιση. Δεν είναι μόνο διαχείριση social media. Δεν είναι μια ενέργεια που κάνεις όταν σου περισσεύει χρόνος ή χρήμα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνείς την αξία αυτού που κάνεις, σε ανθρώπους που έχουν λόγο να σε ακούσουν.
Αν το δεις επιφανειακά, θα πεις ότι το μάρκετινγκ είναι επικοινωνία. Αν το δεις πιο προσεκτικά, θα καταλάβεις ότι είναι στρατηγική. Και αν το καταλάβεις πραγματικά, θα δεις ότι είναι η ίδια η σχέση σου με την αγορά.
Το μάρκετινγκ είναι αυτό που σε βοηθά να δεις τον εαυτό σου από τη μεριά του πελάτη. Είναι η προσπάθεια να του πεις “σε καταλαβαίνω, μπορώ να σε βοηθήσω και να σου το αποδείξω”.
Σε αφορά είτε πουλάς προϊόντα είτε υπηρεσίες, είτε είσαι μόνος σου είτε έχεις επιχείρηση με προσωπικό. Δεν είναι για τις “μεγάλες εταιρείες”. Είναι για όποιον θέλει να είναι παρών στην αγορά με τρόπο ουσιαστικό, όχι απλώς τυπικό.
Και όσο πιο σοβαρά το πάρεις, τόσο πιο φυσικά θα γίνει κομμάτι του τρόπου που δουλεύεις. Όχι σαν υποχρέωση, αλλά σαν απαραίτητο εργαλείο που κάνει τη διαφορά μεταξύ του “υπάρχω” και του “με επιλέγουν”.
Συχνές Ερωτήσεις για το Μάρκετινγκ
1. Πρέπει να κάνω μάρκετινγκ αν δεν πουλάω online;
Ναι. Το μάρκετινγκ δεν έχει να κάνει με το αν πουλάς στο διαδίκτυο ή όχι. Έχει να κάνει με το πώς προσεγγίζεις ανθρώπους, πώς τους μιλάς και πώς τους πείθεις ότι αυτό που προσφέρεις έχει αξία.
Αυτό ισχύει είτε έχεις φούρνο, φροντιστήριο, βιοτεχνία, είσαι ελεύθερος επαγγελματίας είτε έχεις ψηφιακή πλατφόρμα.
2. Πρέπει να ξεκινήσω από τα social media;
Όχι, το social media marketing δεν είναι πάντα προτεραιότητα. Πρέπει να ξεκινήσεις από τον πελάτη. Πού βρίσκεται, τι ανάγκες έχει, τι θέλει να ακούσει.
Αν η απάντηση είναι ότι περνά χρόνο στα social media, τότε ναι, εκεί πρέπει να βρίσκεσαι κι εσύ. Αν όχι, δεν υπάρχει λόγος να πιέσεις κάτι που δεν ταιριάζει.
3. Μπορώ να κάνω μάρκετινγκ χωρίς χρήματα;
Μπορείς να ξεκινήσεις. Μπορείς να παρατηρήσεις, να γράψεις, να μιλήσεις με ανθρώπους, να βελτιώσεις την παρουσία σου, να εξηγήσεις καλύτερα αυτό που κάνεις.
Χρήματα χρειάζονται όταν θες να επεκτείνεις την προβολή σου πιο μακριά και πιο γρήγορα. Αλλά η αρχή δεν κοστίζει τίποτα εκτός από προσοχή και προσπάθεια.
4. Πόσο χρόνο πρέπει να αφιερώνω στο μάρκετινγκ;
Όσο χρειάζεται για να με θυμάται η αγορά. Δεν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός ωρών, αλλά αν περάσουν εβδομάδες χωρίς να σε δει ή να σε ακούσει κανείς, τότε δεν κάνεις μάρκετινγκ.
Αντίθετα, όταν χτίζεις συστηματικά παρουσία και επικοινωνία, το κοινό σε κρατά στη σκέψη του ακόμα και όταν δεν διαφημίζεσαι.
5. Πώς ξέρω αν το μάρκετινγκ μου λειτουργεί;
Αν βλέπεις αύξηση σε ενδιαφέρον, επαφές, πωλήσεις ή και μόνο ερωτήσεις προς την επιχείρησή σου, τότε κάτι λειτουργεί.
Αν όλα είναι στάσιμα και σε βρίσκουν μόνο οι γνωστοί σου, μάλλον πρέπει να επανεξετάσεις το μήνυμα, τα κανάλια ή τον στόχο σου
